Omnia Vincit Amor Ovid Illustrated: The Renaissance Reception
of Ovid in Image and Text

George Sandys, Ovid's Metamorphosis (1632)

An Online Edition
Daniel Kinney, Director
Special Thanks to Alison Caviness, Zack Long, Keicy Tolbert, and the Many Resident Experts of U.Va.'s E-Text Staff


Electronic Text Center Ovid Collection Home Page Translations Latin Text Search

Sandys' Notes to the Commentary, Book I

  1. Hanc veteres Graium docti cecinere poetae
    Sublimem in curru biiugos agitare Leones:
    Aeris in spatio magnam pendere docentes
    Tellurem, neque posse in terra sistere terram.
    Lib. 2.
  2. Ignotum vobis, Arabes, venistis in orbem
    Vmbras mirati nemorum non ire sinistras.
    Luc. 1. 3.
  3.         . . . crudeles dantem Salmonea poenas.
    Dum flammas Iovis, & sonitus imitatur Olympi.
    Quattuor hic invectus equis, & lampada quassans
    Per Graium populos, mediaeque per Elidis vrbem
    Ibat ovans, divumque sibi poscebat honorem,
    Demens, qui nimbos, & non imitabile fulmen
    Aere & cornipedum cursu simularet equorum.
    Virg. Aen. 1. 6.
  4.         . . . Sic, cum compage soluta
    Secula tot mundi suprema coegerit hora,
    Antiquum repetent iterum Chaos omnia; mistis
    Sidera sideribus concurrent; ignea pontum
    Astra petent: tellus extendere litora nolit,
    Excutietque fretum; fratri contraria Phoebe
    Ibit, & obliquum bigas agitare per orbem
    Indignata, diem poscet sibi: totaque discors
    Machina divulsi turbabit foedera mundi.

        Lucan. 1. 4.
  5. Aureum quidem primum genus diversi-loquentium hominum
    Di fecerunt coelestium domorum incolae.
    Ii quidem sub Saturno erant, cum in coelo regnaret.
    Sed vt dii vivebant, securo animo praediti,
    Plane absque laboribus, & aerumnis: neque molesta
    Senecta aderat; semper vero pedibus & manibus similes.
    Moriebantur autem ceu somno dediti.

        Hesiod. in Theog.
  6. Ille malum virus serpentibus addidit atris,
    Praedarique lupos iussit, pontumque moveri.

        Virg. Georg.
  7. Luctus & vltrices posuere cubilia curae,
    Pallentesque habitant morbi, tristisque senectus,
    Et metus & malesuada fames & turpis egestas,
    Terribiles visu furiae, lethusque laborque.

    Virg. Aen. l. 6.
  8. Aurea iam verè sunt secula: plurimus auro
    Venit Honos, auro conciliatur amor.
    Ovid. Am.
  9. Sed cur idem,
    Qui tanta regis, sub quo vasti
    Pondera mundi librata suos
    Ducunt orbes; hominum nimium
    Securus ades? non solicitus
    Prodesse bonis, nocuisse malis.
    Res humanas ordine nullo
    Fortuna regit, spargitque manu
    Munera caeca, peiora fouens.
    Vincit sanctos dira libido,
    Fraus sublimi regnat in aula.
    Tradere turpi fasces populus
    Gaudet, eosdem colit atque odit.
    Tristis virtus perversa tulit
    Praemia recti: Castos sequitur
    Mala paupertas, vitioque potens
    Regnat adulter.
    O vane pudor, falsumque decus!

        Sen. in Hipp.
  10. Nec mihi celanda est famae vulgata vetustas
    Mollior, è nivio lactis fluxisse liquorem
    Pectore reginae divum, caelumque colore
    Infecisse suo. Quapropter lacteus orbis
    Dicitur, & nomen causa descendit ab ipsa.
    An maior densa stellarum turba corona
    Contexit fiammas & crasso lumine candet,
    Et fulgore nitet collato clarior orbis.
    An fortes animae, dignataque nomina caelo
    Corporibus resoluta suis, terraeque remissa
    Huc migrant ex orbe suumque habitantia caelum
    Aetherios vivunt annos mundoque fruuntur.
    In Astron.
  11. Non quidem vllo pacto omnes regnabimus.
    Non bonum est multorum dominatus: vnus dominus esto,
    Vnus rex. Iliad.
    1. 2.
  12. Igni flagrabit Mundus, signumque dabunt haec:
    Enses atque tubas simul, & sole exoriente
    Terribilem sonitum, mugitumque audiet omnis
    Mundus, & exuret terram omnem torridus ignis.
    Hinc genus humanum postquam delerit, & omnes
    Vrbes & fluvios exusserit atque profundum,
    Omnia fient haec mixtus fuligine pulvis.
        Orac.
    l. 4.
  13. Hesperio tantum, quantum summotus Eoo
    Cardine, Parnassus gemino petit aethera colle,
    Mons Phoebo, Bromioque sacer: cui numine misto

    Delphica Thebanae referunt trieterica Bacchae.
    Hoc solum fluctu terras mergente cacumen
    Eminuit, pontoque fuit discrimen, & astris.
        Lucan.
    1. 5.
  14. Hunc vehit immanis Tryton & caerulea concha
    Exterrens freta, cui laterum tenus hispida nanti
    Frons hominem praefert, in piscem desinit alvus;
    Spumea semifero sub pectore murmurat vnda.
    Aen. 1. 10.
  15. Tum tellus gravis imbre & adhuc stagnantibus vndis,
    Humida, anhela, vagos tollebat ad aethera tortus,
    Involuens caelum nube, & caligine opaca:
    Hinc ille immanis
    Python. Pont. Met.
  16. Mens erit apta capi tum, cum laetissima rerum,
    Vt seges in pingui luxuriabit humo.
    Pectora dum gaudent, nec sunt astricta dolore,
    Ipsa patent: blanda tum subit arte Venus.
    Tum, cum tristis erat, defensa est
    Ilion armis,
    Militibus gravidum laeta recepit equum.
        Ovid. in Art.

  17.             . . . cui placet impares
    Formas atque animos sub iuga ahenea
    Saevo mittere cum ioco.

        Carm. 1. 1.
  18. Est prope Collinam templum venerabile portam,
    Imposuit templo nomina celsus
    Erix.
    Est illic lethaeus amor, qui pectora sanat,
    Inque suas gelidam lampadas addit aquam.

    Ovid. de Rem. Amor.
  19. Quin & Mercurium, mutato nomine, dicunt
    Argum somnifero victum stravisse Caduceo
    In somnem, centumque oculos & lumina centum
    Pandentem & niviae servantem pascua vaccae.
    Argus enim caelum est, vigilantia lumina flammae
    Aetheriae & vario labentia sidera mundo.
    Quae passim multa sublustris noctis in vmbra
    Collucent; sed Phoebo mox oriente perempta
    Torpent luce nova, & candenti lampade victor
    Emoriuntur & obscuro conduntur Olympo.

        Meteor.
  20. Quid poena praesens, conscius mentis pavor,
    Animusque culpa plenus, & semet timens?
    Scelus aliqua tutum, nulla securum tulit.

    Sen. Hipp. cetera in Epist. 106
    Dat poenas, quisquis expectat.
  21. Et zephyri, cava per calamorum, sibila primum
    Agresteis docuere cavas inflare cicutas.
    Inde minutatim dulces didicere querelas,
    Tibia quas fundit digitis pulsata canentum,
    Avia per nemora, ad silvas saltusque reperta,
    Per loca pastorum deserta, atque otia dia.

        Lucr. l. 5.